Ed Wubbe's Scapino
Van danser tot choreograaf tot artistiek directeur
Wubbe gooit het roer bij Scapino om. Het repertoire wordt volledig vernieuwd en aangepast aan de tijd. Uiteindelijk zal hij met meer dan zeventig expressieve en thematische voorstellingen de balletwereld veroveren.
Nadat hij meer dan 30 jaar artistiek de lijnen heeft uitgezet, neemt Wubbe eind 2024 afscheid van Scapino Ballet Rotterdam. In deze tijdlijn proberen we een zo compleet mogelijk overzicht te geven van alle stukken die Ed maakte tijdens zijn periode als artistiek directeur.
1992 Kathleen
Je eerste werk als artistiek directeur van een gezelschap dat net een verhuizing van Amsterdam naar Rotterdam achter de rug heeft. Ed Wubbe grijpt de kans aan om een stedelijk statement te maken en zijn visitekaartje achter te laten met Kathleen. Een rauw groepsstuk dat de danswereld wakkerschudde.
Kathleen is een sensatie en krijgt in de media al gauw de bijnaam: 'De West Side Story van de jaren '90' Met beschrijvingen als "Geniale massaregie," en "freaky wild en lyrisch melancholiek."
Kathleen wordt meerdere keren hernomen, waaronder in 2011 als Kathleen+
1993 Perfect Skin
In 1993 maakt Wubbe van zijn stuk Perfect Skin een avondvullende voorstelling waarmee hij de lijn van een nieuw Scapino doorzet.
Beeldend kunstenaar Hans Wap creëerde met linoleumsneden grafische patronen die tot schouwburgformaat werden opgeblazen. Dezelfde patronen zijn terug te vinden in de kostuums van ontwerpster Pamela Homoet.
In de vormgeving lijken de grillige grafische zwart-witte patronen, de maskers en de gezichtsloze figuren te verwijzen naar elementaire, tribale beelden. Soms onthulden deze patronen de mens van top tot teen in een tweede huid. Daartussen zien we de mens in eenvoudige zwarte elegante kleding, alleen, tastend, of samen in zeer persoonlijke duetten.
1994 Edges
In de periode van 1 maart t/m 27 mei 1994 presenteerde Scapino Rotterdam 'Edges'. Een programma met stukken van artistiek directeur Ed Wubbe en het choreografenduo Maria Voortman en Roberto de Jonge
Ed Wubbe maakte een choreografie op het 2e strijkkwartet van de hedendaagse Poolse componist Henryk Górecky, aangevuld door een speciaal voor dit ballet geschreven compositie van de Nederlandse componist Henk van der Meulen.
Romeo & Julia
Het vijftigjarig jubileum van Scapino wordt gevierd met de voorstelling Romeo & Julia. Ed Wubbe maakt van deze klassieke lovestory een nieuwe, eigentijdse bewerking met live muziek van een internationaal ensemble. “Bruisend, imposant”, “Ongelofelijk mooi” en andere lovende woorden stonden in de kranten na de première in 1995. Het werd het grootste succes van het gezelschap tot dan toe.
In 2012 wordt de voorstelling nog een keer hernomen voor een tournee langs de Nederlandse theaters. [foto’s Hans Gerritsen]
Le Sacre du Printemps
Le Sacre du Printemps (of the Rite of Spring) is begin 20e eeuw gecomponeerd door Igor Stravinsky en oorspronkelijk gechoreografeerd door de legendarische Vaslav Nijinsky. Het is een revolutionair ballet dat de lente viert door middel van een ritueel waarin een jong meisje danst tot de dood als offer aan de goden. De première in Parijs veroorzaakte een schandaal vanwege de gedurfde muziek en de avant-gardistische choreografie, die de conventies van het klassieke ballet doorbraken.
In de decennia's daarna maakten veel choreografen een choreografie op het werk van Stravinsky. Ook Ed Wubbe kwam in 1996 met zijn eigen interpretatie van dit befaamde werk. Muzikaal koos hij in 'zijn Sacre' voor de bewerking voor vier vleugels van Maarten Bon.
"Die is sober van sfeer," geeft Wubbe aan in gesprek met NRC. "Dat gaf me gelegenheid een klein werk te maken.'' De complexe partituur was een uitdaging. En ook al wilde Wubbe geen verhaal vertellen, hij ontkwam niet aan het rituele karakter van de muziek. Het gegeven van dood en leven kon hij evenmin negeren. "De zes dansers maken met elkaar een proces door. Een spiegel achter hen benadrukt hun verbondenheid. Eén vrouw blijft staan, de anderen liggen na de uitputtende slotdans geveld op de grond.''
1997 Nico
Nico, de artiestennaam van Christa Päffgen, kwam begin jaren zestig in de New Yorkse kunstscene terecht via een filmrol in Fellini's La Dolce Vita en een internationale carrière als fotomodel. Daar werkte ze met Andy Warhol, speelde in enkele van zijn films, en werd zangeres van de legendarische band Velvet Underground, waarvan Lou Reed en John Cale de muzikale leiders waren.
Die laatste werd door Ed Wubbe uitgenodigd om de muziek te componeren voor dit dansstuk geïnspireerd op en door het leven van Nico. Cale produceerde eerder ook al de memorabele serie platen die Nico zelf in de jaren zestig en zeventig uitbracht.
Samen maken Ed Wubbe en John Cale een voorstelling met live muziek van de gelegenheids-band Ice Nine waarin de muziek en poëzie van Nico centraal staat.
Een concept dat niet biografisch is volgens Wubbe, "maar dat de figuur Nico ziet als symbool van een naoorlogse generatie kunstenaars, die een grote invloed heeft op de hedendaagse kunst. En die met de vaak bizarre, destructieve levensstijl zeer tot de verbeelding spreekt."
The Schliemann pieces
Nadat hij Schliemanns dagboeken heeft gelezen, is Ed Wubbe, gefascineerd door de negentiende-eeuwse `vader van de moderne archeologie'. Zijn interesse voor Schliemann, de Ilias en archeologie kwamen samen in het stuk: The Schliemann Pieces.
“Heinrich Schliemann was tegelijkertijd een excentriek genie en een schurk. Hij was bijzonder ambitieus, een echte doorzetter, sprak 22 talen en kon Homerus' Ilias moeiteloos uit het hoofd citeren. Zijn niet aflatende inspanningen hebben geleid tot de ontdekking van Troje, Mycene en andere plaatsen, waarvan men aanvankelijk dacht dat zij alleen maar bestonden in mythen. Hij was dan wel de eerste archeoloog die zich realiseerde dat Homeros' epos gebaseerd was op historische feiten, maar ook een rasopportunist. Bij zijn eerste opgravingen in Troje groef hij botweg een diepe geul om maar vooral snel resultaat te boeken. In zijn hebberigheid vernielde hij tientallen vondsten van onschatbare waarde. Ook de manier waarop hij als amateur-archeoloog de erkenning van de academische wereld heeft proberen af te dwingen verdient geen schoonheidsprijs.'
Single Manoeuvres
Het duet Single Manoeuvres creëerde Ed Wubbe speciaal voor Keith-Derrick Randolph & Charlotte Baines. Jellie Dekker verfilmde het stuk en maakte voor de NPS een dansfilm met de gelijknamige titel.
Disclaimer
Scapino Ballet Rotterdam wil met deze tijdlijn een beeld schetsen van de rijke historie die Ed Wubbe achterlaat bij Scapino. We hebben niet de ambitie, nog de middelen om compleet te zijn. Mocht u onverhoopt een fout ontdekken of een grote omissie zien, neem dan contact op via [email protected]
Beeldmateriaal
Scapino Ballet Rotterdam heeft zijn uiterste best gedaan om bronnen en rechthebbenden van beeldmateriaal dat wordt gebruikt te achterhalen. Wanneer desondanks beeldmateriaal wordt getoond waarvan u (mede-)rechthebbende bent en voor het gebruik waarvan u geen toestemming hebt verleend, dan kunt u contact opnemen met [email protected]
Fotografie headerafbeeldingen: Hans Gerritsen
Deze website heeft een non-commercieel karakter