Ton Lutgerink

Ton Lutgerink (1946-2012) was danser, choreograaf, dramaturg en regisseur. Hij werd opgeleid aan de Rotterdamse Dansacademie en groeide uit tot één van de belangrijkste vernieuwers van de moderne dans in Nederland.

Hij werd geëerd om zijn veelzijdigheid als theatermaker en de wijze waarop hij disciplines met elkaar wist te verbinden. Vanaf 1984 vormde Ton Lutgerink met Mirjam Koen en Gerrit Timmers de artistieke kern van het Onafhankelijk Toneel/Opera O.T. in Rotterdam.

Bij het Rotterdams Danscentrum maakte Lutgerink zijn eerste choreografie: Where the action is. Het was meteen een visitekaartje voor zijn vernieuwende ideeën, want hij liet de dansers reageren op geluiden uit de zaal. Vanuit deze insteek richtte hij in 1970 met enkele mededansers het gezelschap Het Penta Theater op.

Om zich te verdiepen in de allernieuwste ontwikkelingen in de dans ging Lutgerink in New York lessen volgen bij Merce Cunningham en Dan Wagoner. New York was in deze periode dé plek waar werd geëxperimenteerd met samenwerkingen tussen dansers, musici en beeldend kunstenaars en waar de rol van alledaagse beweging in de dans werd onderzocht.

Ton Lutgerink bracht de opgedane ervaring en kennis in bij Het Penta Theater, dat de mix van verschillende moderne dansstijlen, alledaagse handelingen en improvisatie tot handelsmerk maakte. Ton Lutgerink bleef tot 1976 bij Penta.

Hij kreeg een aanbod om te komen werken bij Pina Bausch, maar bleef in Nederland. Hij werkte onder meer met vormgever Tom van den Haspel, choreografen Pauline Daniëls en Amy Gale en de mensen van het Onafhankelijk Toneel. Hij initieerde performances in Galerie het Venster in Rotterdam, waarin het vaak draaide om toeval en de omgeving en ontwikkelde voorstellingen gebaseerd op gedichten van bijvoorbeeld e.e. cummings. Vanaf The tragic Tale of the Dog who killed Himself, Atwood M en Midnight Mail kristalliseerde de typische vorm van Lutgerinks werk zich uit: het waren ‘literaire choreografieën’, gekenmerkt door een performanceachtige stijl waarin de disciplines verbonden raakten; dansers maakten niet alleen gebruik van hun lichaam, maar ook van teksten, beelden en acts.

Bij Onafhankelijk Toneel & Opera O.T. initieerde Ton Lutgerink dansvoorstellingen, was hij zelf op de planken te zien als danser en verzorgde hij theatervoorstellingen en opera’s. Hij overleed aan de gevolgen van kanker in 2012.

Voor Scapino Ballet Rotterdam maakte Ton Lutgerink in 2000 met vijf dansers Wat te doen met de pianist, waarvoor componist Harry de Winter een aantal eigen pianocomposities bewerkte.