Man met hoge hoed, lange jas

Sterdanser Mischa van Leeuwen stopt na 25 jaar bij Scapino Ballet Rotterdam

Bij het grote publiek is hij vooral bekend om zijn karakterrollen in producties als TING! en OSCAR. Mischa van Leeuwen, Scapino’s bekendste danser, stopt na 25 jaar bij het gezelschap waar hij in 1998 begon. Als mede-oprichter van het Rotterdams choreografenconcours RIDCC blijft hij actief in de Nederlandse danswereld.

 In de afgelopen 25 jaar ontwikkelde Mischa van Leeuwen zich van sterke, zelfbewuste, fysieke danser tot een vertolker van grote karakterrollen. Met zijn expressieve lichaamstaal en podiumcharisma wist hij zowel fysieke als emotionele diepgang in zijn rollen te brengen, zoals die van getergde clown in TING! of de tragische circusdirecteur in Oscar, vorig jaar gemaakt in samenwerking met Theater Carré. 
De eerste jaren van zijn carrière waren Mischa van Leeuwen en Jan Kooijman, met wie hij een hechte vriendschap ontwikkelde, de gezichtsbepalende dansers bij Scapino, samen met de andere Scapino coryfee, Bonnie Doets. Met haar vormde hij zijn hele danscarrière een hecht koppel dat in vrijwel alle stukken van Scapinochoreograaf Ed Wubbe danste. Van Leeuwen groeide op in Amsterdam en kende een moeilijke jeugd. Dans was, zoals hij het zelf omschrijft, zijn reddingsboei en Scapino zijn nieuwe thuis. Zijn laatste rol, in een Scapino coproductie met Esther Apituley, was die van de legendarische danser Vaslav Nijinsky in de veelgeprezen voorstelling De Sprong van Nijinsky.
 
Mischa is een danser die altijd opvalt, een grote sterke danser, charismatisch en authentiek. In veel dansstukken maakte hij door zijn intense interpretatie een onvergetelijke indruk. Een bijzondere Scapinodanser die in de jaren uitgroeide tot een veelzijdige theaterpersoonlijkheid.”
Ed Wubbe
 
RIDCC, Rotterdam International Duet Choreography Competition werd in 2018 opgericht door Mischa van Leeuwen samen met Scapinodanseres en partner Maya Roest. Zij willen met de competitie een gemeenschap creëren waar opkomende makers ervaringen opdoen en connecties maken die belangrijk zijn voor hun verdere carrières. De XL Productie Award van honderdduizend euro wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Droom en Daad.
Persoon met hoge hoed vanaf de rug gezien die buigt naar een grote groep dansers opgesteld in twee rijen

Portret Mischa van Leeuwen

Wanneer Mischa van Leeuwen in 1997, als student van de Nationale Balletacademie, mag meedansen in Ed Wubbes Perfect Skin gaat er een wereld voor hem open.

“Op de academie ben je vooral gericht op het puur klassieke werk, ik heb zelfs nog meegedanst in Het Zwanenmeer en Notenkraker & Muizenkoning. Maar dat je met die diezelfde ballettechniek ook iets totaal anders kon doen, en dat je daarin gewoon jezelf kon zijn, was een openbaring. Na de laatste voorstelling was ik zo – positief – aangedaan, dat ik in tranen uitbrak.”

Helaas is er op dat moment geen danserscontract beschikbaar. Dus gaat hij stagelopen bij de Komische Oper in Berlijn. Maar daar kon ik absoluut niet aarden.” Drie maanden later is hij terug in Nederland. Een werkervaringsplaats biedt uitkomst: in 1998 wordt hij alsnog aangenomen bij Scapino.

Reddingsboei

Een Amsterdams straatschoffie, een Ciske de Rat. Mischa heeft er nooit een geheim van gemaakt dat zijn jeugd niet al te rooskleurig was. “Thuis was er weinig warmte, dus was ik altijd op straat te vinden. Voetballend, kattenkwaad uithalend. Eigenlijk was ik best verlegen, maar om op straat te overleven moet je een grote bek hebben.”

De dansfilms met John Travolta, Saturday Night Fever en Grease, raken een snaar. “Een stoere bink, heel ‘slick’, maar ook met een gevoelige kant. Dat sprak mij aan.” Op zijn zesde belandt Mischa op de balletschool van Hans de Hoog in de Amsterdamse Wibautstraat. “Dansen was mijn reddingsboei. Al heb ik ook daarna nog menig robbertje moeten vechten, want ballet was, aldus mijn straatvrienden, natuurlijk totaal ‘not done’.”

Mischa van Leeuwen

Optreden in Carré: welke Amsterdammer droomt daar niet van?

 

Karakteristieke kop

Het gevoel dat hij tijdens zijn eerste Scapino-optredens had, is, zegt hij, altijd gebleven. “Je verandert alleen zelf, je groeit, als mens en performer. Ik kwam binnen als een jonge leergierige hond, die alles altijd op 120 procent deed. De laatste tien jaar ben ik erachter gekomen dat dat niet hoeft: dat je niet altijd voluit hoeft te gaan om op het podium toch sterk en aanwezig te zijn.” Dat hij de blik van het publiek tegenwoordig zelfs weet te vangen als hij alleen maar stilstaat, heeft, zegt hij, met toegenomen zelfvertrouwen te maken, met weten wie je bent. Lachend: “En met mijn karakteristieke kop natuurlijk!”

Curriculum Vitae

Geboren
1977, Wieringen (drie maanden na geboorte verhuisd naar Amsterdam)

Opleiding
Nationale Balletacademie

Bij Scapino
1998 - 2023

Nominaties en prijzen
Prijs van Verdienste, Stichting Dansersfonds ’79 - 2011

Mischa van Leeuwen

Feestje

Scapino is zijn thuis, maar door de hoeveelheid choreografen met wie hij inmiddels heeft gewerkt, voelt hij zich vaak ook een ‘freelancer binnen een gezelschap’. Diepe indruk heeft het werken met voormalig huischoreografen Georg Reischl en Marco Goecke op hem gemaakt. En ook Amanda Millers Four for Nothing, waarin hij zijn eerste spreekrol had, en Ed Wubbes Kathleen en TING! behoren tot zijn favorieten. “TING!, waarin ik de clown met een luguber randje speel, was echt een feestje. Zeker toen we ermee in Carré stonden – welke Amsterdammer droomt daar niet van – en toen mijn zoon Isar in de laatste voorstelling mocht meedoen.”

Isar is geboren uit een vorige relatie, inmiddels heeft hij met collega-danser Maya Roest ook een tweede kindje: de in 2021 geboren Ada. Met Maya is hij in 2018 ook de Rotterdam International Duet Choreography Competition gestart, om kansen aan jonge choreografen te geven. Gevraagd naar het enorme succes ervan, zegt hij schertsend dat het “goed staat op zijn cv”. Dan, serieus: “Ik ben blij met de kansen die we aan jonge choreografen kunnen geven. En natuurlijk zou het mooi zijn als alle ervaring die ik inmiddels met RIDCC heb opgedaan zich in de toekomst zou vertalen in een leidinggevende artistieke functie. Maar mijn ambitie is vooral om gelukkig te zijn, als alles in mijn leven op rolletjes loopt ben ik dik tevreden.”

 

Fotografie: Khalid Amakran | Interview: Astrid van Leeuwen

Mischa van Leeuwen

In wezen ben ik nog steeds datzelfde straatschoffie. Ik neig nog weleens naar de codes van de straat, alleen heb ik inmiddels geleerd om verstandig te zijn.